Διαζύγιο με αντιδικία εκδίδεται όταν δεν υπάρχει κοινή συμφωνία των συζύγων για έκδοση συναινετικού διαζυγίου και ένας από τους συζύγους ή και οι δύο επικαλούνται κάποιο αίτιο που έχει προκαλέσει τον ισχυρό κλονισμό της έγγαμης συμβίωσης και ζητούν τη λύση της.
Ο νόμος αναφέρει περιοριστικά τους λόγους που μπορούν να στηρίξουν την αγωγή διαζυγίου και αυτοί είναι ο ισχυρός κλονισμός της έγγαμης σχέσης για λόγο που αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων, η διετής διάσταση των συζύγων και η κήρυξη σε αφάνεια ενός εκ των συζύγων.
Πότε υπάρχει ισχυρός κλονισμός της έγγαμης συμβίωσης;
Ισχυρός κλονισμός της έγγαμης συμβίωσης υπάρχει όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν κλονισθεί τόσο ισχυρά, από λόγο που αφορά το πρόσωπο του εναγόμενου ή και των δύο συζύγων, ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι αφόρητη για το ενάγοντα. Εφόσον ο εναγόμενος δεν αποδεικνύει το αντίθετο, ο κλονισμός τεκμαίρεται σε περίπτωση διγαμίας ή μοιχείας του, εγκατάλειψης του ενάγοντα ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο.
Ποιες είναι δηλαδή οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να υφίσταται ισχυρός κλονισμός;
Α) Να έχει προηγηθεί γεγονός κλονιστικό του γάμου.
Το κλονιστικό γεγονός μπορεί να είναι είτε υπαίτιο, δηλαδή κυρίως παραβιάσεις ηθικής ή νομικής συμπεριφοράς του άλλου συζύγου, όπως π.χ. η εγκατάσταση του συζύγου σε άλλη κατοικία χωρίς προηγούμενη κοινή απόφαση, ο ξυλοδαρμός, οι ύβρεις, οι προσβολές, η αποκάλυψη επαγγελματικών μυστικών, η παρακολούθηση τηλεφωνημάτων κλπ, είτε ανυπαίτιο, όπως π.χ. η διαφορά χαρακτήρων, σοβαρές κολλητικές ασθένειες, ψυχασθένειες, ο αλκοολισμός ή η τοξικομανία κλπ. Σε κάθε περίπτωση όμως το γεγονός αυτό θα πρέπει να επιφέρει στην συγκεκριμένη έγγαμη σχέση ισχυρό κλονισμό. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα γεγονότα αυτά καθαυτά δεν αποτελούν λόγους διαζυγίου αλλά περιστατικά ικανά να προκαλέσουν τον ισχυρό κλονισμό του γάμου.
Β) Ο λόγος (το κλονιστικό γεγονός) να αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων.
Το διαζύγιο δεν είναι δυνατό όταν ο ενάγων προβάλλει ως κλονιστικό λόγο, γεγονός το οποίο οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητά του, όπως π.χ. το δικό του εξωσυζυγικό δεσμό. Γεγονός που αφορά αποκλειστικά τρίτο πρόσωπο (π.χ. κάποιο συγγενικό πρόσωπο) δεν μπορεί να αποτελέσει την βάση αγωγής διαζυγίου. Διαφορετική είναι η περίπτωση που από την συμπεριφορά του τρίτου προσώπου επηρεάζεται ένας εκ των συζύγων σε τέτοιο βαθμό που κλονίζεται ισχυρά η συζυγική σχέση.
Γ) Εξαιτίας του συγκεκριμένου κλονιστικού λόγου να έχει κλονισθεί η σχέση σε τέτοιο βαθμό ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι αφόρητη για τον ενάγοντα.
Μπορεί να εκδοθεί διαζύγιο όταν οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση;
Ο ισχυρός κλονισμός της έγγαμης συμβίωσης τεκμαίρεται αμάχητα όταν οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς για 2 τουλάχιστον χρόνια. Σε αυτήν την περίπτωση το διαζύγιο μπορεί να ζητηθεί ακόμη και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά αποκλειστικά το πρόσωπο του ενάγοντα. Η συμπλήρωση των δύο ετών διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές που αποτέλεσαν άκαρπες προσπάθειες αποκατάστασης των σχέσεων των συζύγων.
Μπορεί να ζητηθεί διαζύγιο όταν ο ένας από τους συζύγους έχει κηρυχθεί σε αφάνεια;
Στην περίπτωση που ο θάνατος ενός προσώπου είναι πολύ πιθανός επειδή αυτός εξαφανίστηκε ενώ βρισκόταν σε κίνδυνο ζωής ή επειδή απουσιάζει πολύ καιρό χωρίς ειδήσεις, το δικαστήριο τον κηρύσσει άφαντο μετά από αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον. Μόλις καταστεί αμετάκλητη η απόφαση που κηρύσσει σε αφάνεια τον σύζυγο, ο άλλος σύζυγος μπορεί να ζητήσει την έκδοση διαζυγίου. Αν η αφάνεια δεν έχει κηρυχθεί με δικαστική απόφαση, ο σύζυγος μπορεί να θεμελιώσει την αγωγή διαζυγίου του σε ισχυρό κλονισμό λόγω της απουσία του συζύγου επί μακρό.
Ποιο είναι το αρμόδιο Δικαστήριο για την έκδοση διαζυγίου με αντιδικία;
Η αγωγή του διαζυγίου εκδικάζεται ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος κατοικίας του εναγόμενου συζύγου ή στη περιφέρεια του Δικαστηρίου του οποίου βρισκόταν η τελευταία κοινή διαμονή των δυο συζύγων κατά την ειδική διαδικασία των γαμικών διαφορών.